میلادی
جَدی
آمریکا (واشنگتن)
۰۴:۰۷ (سه‌شنبه)
ترکیه (آنکارا)
۱۲:۰۷ (سه‌شنبه)
عراق (بغداد)
۱۲:۰۷ (سه‌شنبه)
افغانستان (کابل)
۱۳:۳۷ (سه‌شنبه)
بریتانیا (لندن)
۰۹:۰۷ (سه‌شنبه)
عربستان (ریاض)
۱۲:۰۷ (سه‌شنبه)
جهت مشاهده تقویم همه ی ماه های سال، اینجا را ببینید.
جهت تبدیل یک تاریخ شمسی به معادل میلادی و قمری آن و برعکس، اینجا را ببینید.
رویداد های دی ماه ۱۳۹۹
- ۳ دی: روز ثبت احوال (سالروز صدور اولین شناسنامه در کشور) [۱۲۹۷] سازمان ثبت احوال کشور یکی از سازمان‌های دولتی ایران است که جمع‌آوری اطلاعات و آمار جمعیتی کشور ایران را به عهده دارد. این سازمان با وظایف و عملکردی مستقل، از نهادهای زیرمجموعه وزارت کشور است. این سازمان وظیفه تهیه اطلاعات ثبتی اساسی مانند زاد و ولد، مرگ و میر و ازدواج و نیز صدور مدارک هویتی مانند شناسنامه را بر عهده دارد. ر اساس مصوبه هیئت وزیران در تاریخ ۲۰ آذر ماه ۱۲۹۷ خورشیدی، مقررات تشکیل اداره سجل احوال در وزارت کشور تهیه شد و نخستین شناسنامه برای دختری بنام فاطمه ایرانی در تاریخ ۳ دی همان سال صادر شد. از سال ۱۳۰۴ شمسی، بر اساس قانون، دریافت شناسنامه برای کلیه شهروندان ایرانی در مناطقی که در آنها اداره سجل احوال دایر بود الزامی شد.
- ۵ دی: روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی سالروز زمین لرزه مرگبار بم [۱۳۸۲] زمین‌لرزه بم، زمین‌لرزه‌ای بود به شدت ۶.۶ ریشتر که در ساعت ۵:۲۶ بامداد ۵ دی ۱۳۸۲ شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند. طبق آمار رسمی این زمین‌لرزه ۲۶٬۲۷۱ قربانی، ۳۰ هزار مجروح و بیش از صدهزار نفر بی‌خانمان به جای گذاشت. این درحالی است که تعداد واقعی قربانیان به مراتب بیش از میزان اعلام شده بود. ولادت حضرت عیسی مسیح (ع) [December 25 ,1 میلادی] عیسی مسیح یا عیسی ناصری یا عیسی بن مریم، پیامبر خدا بود که به چهره اصلی مسیحیت تبدیل شد. عیسی مسیح شخصیت مرکزی در مسیحیت است. مسیحیان اعتقاد دارند که وی پسر خدا است. او در شهر بیت‌لحم، از شهرهای ایالت ناصره منطقهٔ یهودیه به دنیا آمد. مادر وی مریم به اراده خدا و بدون همسر باردار شد و پسری به دنیا آورد که مسیحیان وی را خداوند در جسم می‌دانند. به عقیده مسلمانان عیسی از پیامبران اولوالعزم و صاحب شریعت است. نام و داستان وی به کرّات در قرآن و احادیث اسلامی آمده‌است. مسلمانان برای عیسی معجزاتی قائل‌اند، از جمله سخن‌گفتن در گهواره در دفاع از مادر و نیز زنده‌کردن مردگان و شفای بیماران و کوران مادرزاد، و دمیدن حیات در گِلِ بیجان. با این حال قرآن عیسی را فقط بنده و فرستادهٔ خدا می‌شناسد و هرگونه اعتقاد به تثلیث یا تجسد خدا در عیسی در نزد مسلمانان شرک است. نظر مسلمانان پیرامون مرگ عیسی نیز با آنِ مسیحیان متفاوت است. طبق گفتهٔ قرآن این عیسی نبود که مصلوب شد، بلکه امر بر آنان مشتبه شد. به روایتی خدا صورت عیسی را بر یکی از دشمنان وی افکند و وی به جای عیسی مصلوب شد و در نهایت عیسی به آسمان عروج کرد و از نظرها غایب شد. به اعتقاد مسلمانان شیعه عیسی در آخرالزمان همراه مهدی ظهور خواهد کرد. پشت مهدی نماز خواهد خواند و دجال یا ضد مسیح بر دست عیسی کشته خواهد شد.
- ۷ دی: سالروز تشکیل نهضت سوادآموزی [۱۳۵۸] سازمان نهضت سوادآموزی ایران یک سازمان دولتی ایرانی است که در سال ۱۳۵۸ به دستور امام خمینی و به منظور آموزش خواندن و نوشتن به بزرگسالان و نیز کودکانی که به مدرسه دسترسی ندارند (مناطق محروم) تشکیل گردید.
- ۸ دی: روز صنعت پتروشیمی شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) به روایتی [۱۳ جمادی‌الاول ۱۱ قمری]
- ۹ دی: روز بصیرت و میثاق امت با ولایت [۱۳۸۸] تظاهرات ۹ دی ۱۳۸۸ با فراخوان شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، در واکنش به تظاهرات هواداران جنبش سبز در تاسوعا و عاشورای ۱۳۸۸ انجام گردید. برخی از این راهپیمایی به انقلاب سوم تعبیر کرده‌اند. مراسم راهپیمایی بزرگداشت حماسهٔ نهم دی، همه ساله برگزار می‌شود. ابتدا مقرر بود که راهپیمایی در روز سه شنبه ۸ دی برگزار شود. به این منظور خبر در پیش بودن این راهپیمایی از آخرین ساعات ۷ دی توسط خبرگزاری‌های ایران مخابره شد؛ ولی این خبر در ساعات ابتدایی روز سه شنبه به فراخوان برای راهپیمایی در روز چهارشنبه تغییر کرد و به این ترتیب راهپیمایی در روز چهارشنبه ۹ دی ۱۳۸۸ در تهران و در استان‌های دیگر برگزار شد. سخنرانی در این راهپیمایی را سید احمد علم الهدی عضو مجلس خبرگان رهبری از شهر مشهد و امام جمعه آن شهر بر عهده داشت.
- ۱۲ دی: سال نوی میلادی [January 1 میلادی]
- ۱۳ دی: ابلاغ پیام تاریخی امام خمینی (ره) به گورباچف رهبر شوروی سابق [۱۳۶۷] عبدالله جوادی آملی، محمدجواد لاریجانی و مرضیه حدیدچی دباغ به نمایندگی از سوی امام خمینی(ره) نامه‌ای را خطاب به میخائیل گورباچف آخرین دبیرکل حزب کمونیست شوروی تسلیم وی کردند. امام در این نامه نسبت به مرگ کمونیسم هشدار داد و گفت: جناب آقای گورباچف، برای همه روشن است که از این پس کمونیسم را باید در موزه‌های تاریخ سیاسی جهان جستجو کرد؛ چرا که مارکسیسم جوابگوی هیچ نیازی از نیازهای واقعی انسان نیست؛ چرا که مکتبی است مادی، و با مادیت نمی‌توان بشریت را از بحران عدم اعتقاد به معنویت، که اساسی‌ترین درد جامعه بشری در غرب و شرق است، به در آورد. پیام امام خمینی و پیش بینی نسبت به سقوط شوروی، ۴ سال پیش از رویداد این واقعه و اندکی پس از پایان جنگ ایران و عراق بود؛ هنگامیکه حتی خوش بین‌ترین رهبران جنگ سرد در آمریکا هم نمی‌توانستند سقوط ابرقدرت کمونیستی را به ذهن خطور دهند. سالروز شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی [۱۳۹۸] قاسم سلیمانی (زادهٔ ۱۳۳۵ در استان کرمان – درگذشتهٔ ۱۳۹۸ در بغداد) فرمانده نظامی ایرانی بود که تا زمان ترورش توسط آمریکا، بعنوان فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فعالیت می‌کرد. او در طول جنگ ایران و عراق، فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله کرمان بود. وی در ۴ بهمن ۱۳۸۹ درجهٔ سرلشکری دریافت کرد. آیت الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در تقدیر از عملکرد سلیمانی، از او به‌عنوان «شهید زنده» یاد کرده بود. سلیمانی نقش مهمی در دادن قدرت نظامی به حزب‌الله لبنان، عقب راندن اسرائیل از جنوب لبنان، جنگ افغانستان، شکل‌دهی به فضای سیاسی عراق پس از سرنگونی صدام حسین، تغییر روند جنگ داخلی سوریه و مقابله با داعش در عراق داشته‌است. سلیمانی در رسانه‌ها، به عنوان فرماندهٔ سایه، توصیف می‌شد. وی در بامداد ۱۳ دی ماه ۱۳۹۸، در حمله راکتی بالگردهای آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بغداد، به همراه ابومهدی المهندس (از فرماندهان نظامی حشد شعبی عراق) و ده نفر دیگر از همراهانشان در سن ۶۳ سالگی ترور شد.
- ۱۷ دی: اجرای طرح حذف حجاب به دست رضاخان [۱۳۱۴] روز بزرگداشت خواجوی کرمانی [۱۳۹۵] کمال‌الدین ابوالعطاء محمودبن علی‌بن محمود، معروف به «خواجوی کرمانی» (زاده: ۶۸۹ ه.ق. در کرمان - درگذشت: ۷۵۲ ه.ق. در شیراز) یکی از شاعران بزرگ نیمهٔ اول قرن هشتم است. آرامگاه خواجو در تنگ الله اکبر شیراز است. وی از شاعران عهد مغول است و اشعاری در مدح سلاطین منطقه فارس در کارنامهٔ خود دارد. ۱۷ دی ماه به عنوان سالروز تولد خواجوی کرمانی شاعر نامی ایران مطرح شده است.
- ۱۸ دی: شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری اوکراینی و کشته شدن ۱۷۶ سرنشین آن [۱۳۹۸] پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین یک پرواز مسافربری متعلق به هواپیمایی بین‌المللی اوکراین از مبدأ تهران به مقصد کی‌یف بود که هدف شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران قرار گرفت و سقوط کرد. این هواپیما در تاریخ ۱۸ دی ۱۳۹۸ (۸ ژانویه ۲۰۲۰) ساعت ۶:۱۹ صبح، اندکی پس از برخاستن از فرودگاه امام خمینی مورد اصابت سامانه موشکی مستقر در اطراف پایتخت قرار گرفت و کمی بعد، در حوالی شاهدشهر استان تهران سقوط کرد. همه ۱۷۶ سرنشین این پرواز جان باختند. در مورد ملیت مسافران این هواپیما اختلاف آمار وجود دارد. به این ترتیب که جمهوری اسلامی ایران، مسافران با ملیت ایرانی را ۱۴۶ نفر دانسته، ولی اوکراین این عدد را ۸۶ نفر می داند که البته این اختلاف احتمالا به علت دوتابعیتی بودن تعدادی از سرنشینان است. بقیه سرنشینان این پرواز کانادایی، اوکراینی، سوئدی، افغانستانی، آلمانی و بریتانیایی بودند.
- ۱۹ دی: قیام خونین مردم قم [۱۳۵۶] شامل چند روز تظاهرات اعتراضی نسبت به چاپ مقاله ایران و استعمار سرخ و سیاه در روزنامه اطلاعات است که نقطه اوج آن در روز ۱۹ دی ۱۳۵۶ بود. این تظاهرات را بسیاری سرآغاز اعتراضاتی می‌دانند که در بهمن سال ۱۳۵۷ به سرنگونی نظام پهلوی و پایان سلطنت در ایران انجامید. در روز هفدهم دی ماه سال ۵۶ مقاله ای با عنوان «استعمار سرخ و سیاه»، با امضای احمد رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات درج گردید. نویسنده این مقاله، که در سالروز کشف حجاب به چاپ رسید، به حضرت امام خمینی (ره) اهانت کرده بود. با این که برای اولین بار نبود که عوامل نظام به حضرت امام (ره) اهانت می کردند و این بار حتی اهانت به طور صریح صورت نگرفته بود، امّا جرقه ای در شهر مقدس قم زده شد که به تظاهراتی خونین مبدل گردید. در مورد شهدا و مجروحان قیام ۱۹ دی آمار دقیقی در دست نیست .آن گونه که از گفته ها و نوشته های شاهدان عینی برداشت می شود خیلی از مجروحان از ترس ساواک به بیمارستان مراجعه نکرده بودند؛ زیرا در آن زمان، ساواک،تظاهر کنندگان زخمی را با زنجیر به تخت بیمارستان می بست تا پس از بهبودی آنها را به ساواک منتقل نمایند. در مورد شهدا نیز غیر از چند نفر که به طور یقین در آن روز به شهادت رسیده اند سخن از شهید دیگری به میان نیامده است. البته احتمال این که خانواده شماری از شهدا از ترس ساواک شهدای خود را مخفیانه به خاک سپرده باشند، ضعیف نیست. به هر تقدیر شمار مجروحان بسیار زیاد بود، اما تنها نام پنج شهید به ثبت رسیده است که سه تن از آنان طلبه، یک نفر جوان و دیگری نوجوانی سیزده ساله است. درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی [۱۳۹۵] اکبر هاشمی بهرمانی (زادهٔ ۳ شهریور ۱۳۱۳ در رفسنجان – درگذشتهٔ ۱۹ دی ۱۳۹۵ در تهران) مشهور به علی اکبر هاشمی رفسنجانی، روحانی و سیاستمدار ایرانی بود که به عنوان یکی از پرنفوذترین شخصیت‌های سیاسی جمهوری اسلامی شناخته می‌شد. او از ۱۲ مرداد ۱۳۶۸ تا ۱۲ مرداد ۱۳۷۶ چهارمین رئیس جمهور ایران بود. پیش از آن وی اولین رئیس مجلس شورای اسلامی از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۸ بود. در طول جنگ ایران و عراق رفسنجانی به عنوان نماینده رهبر در شورای عالی دفاع عملاً فرماندهی نیروهای مسلح را برعهده داشت. رفسنجانی از سال ۱۳۶۸ تا زمان مرگ، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده داشت. او در همه ادوار مجلس خبرگان رهبری نمایندگی استان تهران در آن را بر عهده داشت و از ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰، دومین رئیس این مجلس بود. رفسنجانی رئیس هیئت مؤسس و هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی بود. او یکی از تعیین کننده‌ترین سیاستمداران ایران، دوست نزدیک آیت الله خامنه‌ای و شاگرد امام خمینی و رازدار اسرار جمهوری اسلامی ایران بود. در دوران ریاست جمهوری، با توجه به شرایط جدید کشور و پایان جنگ، وی اقدامات گسترده‌ای را در طی ۸ سال در ابعاد گوناگون سیاست داخلی و خارجی، اقتصادی، نظامی و امنیتی انجام داد که به دوران سازندگی شهرت یافته‌است. هاشمی رفسنجانی روز یکشنبه ۱۹ دی ۱۳۹۵ دچار عارضه قلبی شد و عملیات احیا توسط محافظان حاصلی نداشت و در شرایطی که علائم حیاتی نداشت، به بیمارستان شهدای تجریش منتقل شد و ساعت ۱۹:۳۰ دقیقه همان روز در ۸۲ سالگی درگذشت. پیکر او پس از اقامه نماز میت توسط رهبری انقلاب در دانشگاه تهران در ۲۱ دی ۱۳۹۵، از خیابان انقلاب تهران تا حرم امام خمینی تشییع و در آنجا به خاک سپرده شد.
- ۲۰ دی: شهادت میرزا تقی خان امیرکبیر [۱۳۲۰] میرزا محمد تقی‌خان فراهانی (زاده: ۱۱۸۶ اراک، درگذشته: ۲۰ دی ۱۲۳۰ کاشان) مشهور به امیرکبیر، یکی از صدراعظم‌های ایران در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار بود. امیرکبیر همسر عزت‌الدوله، خواهر ناصرالدین‌شاه قاجار بود و به سبب ازدواج دخترش تاج‌الملوک با مظفرالدین‌شاه قاجار، پنجمین پادشاه از دودمان قاجار، پدربزرگ ششمین ایشان، محمدعلی‌شاه نیز به شمار می‌رود. اصلاحات امیرکبیر اندکی پس از رسیدن وی به صدارت آغاز گشت و تا پایان صدارت کوتاه او دنبال شد. مدت صدارت امیر کبیر ۳۹ ماه (سه سال و سه ماه) بود. وی بنیان‌گذار دارُالفُنون بود که برای آموزش دانش و فناوری‌های نو به فرمان او در تهران پایه‌گذاری شد. همچنین انتشار روزنامهٔ وقایع اتفاقیه از جمله کارهای وی به‌شمار می‌آید. سردار عزیز خان موکری داماد امیر کبیر و رهبر قشون ناصرالدین شاه بود. امیرکبیر پس از این که با دسیسهٔ اطرافیان شاه از جایگاه خود برکنار و به کاشان تبعید شد، در حمام فین به دستور ناصرالدین‌شاه به قتل رسید. پیکر وی در شهر کربلا به خاک سپرده شده‌است.
- ۲۲ دی: تشکیل شورای انقلاب به فرمان حضرت امام خمینی (ره) [۱۳۵۷] شورای انقلاب اسلامی نهادی بود که امام خمینی برای مدیریت انقلاب در داخل ایران در دی‌ماه ۱۳۵۷ تشکیل داد و تا پیش از تأسیس مجلس نهاد قانون‌گذار در ایران به شمار می‌آمد. وجود این شورا پیش از پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و در ماه‌های آغازین پس از پیروزی به جهت مسائل امنیتی فاش نشده و این شورا در ابتدا به صورت محرمانه و غیر علنی فعالیت می‌کرد. شورای انقلاب در تیرماه ۱۳۵۹ منحل شد.
- ۲۶ دی: خروج محمدرضا شاه پهلوی از کشور [۱۳۵۶] در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۵۷ و در پی اعتراض‌های گسترش‌یافته مخالفان به رهبری امام خمینی، محمدرضا شاه، ایران را (به بهانه ی کسالت) برای همیشه ترک کرد.
- ۲۷ دی: شهادت نواب صفوی، طهماسبی، برادران واحدی و ذوالقدر از فداییان اسلام [۱۳۳۴] جمعیت فدائیان اسلام تشکیلاتی در ایران بود که در دههٔ ۱۳۲۰ خورشیدی، به رهبری طلبهٔ جوانی به نام مجتبی نواب صفوی با هدف برقراری حکومت اسلامی تشکیل شد. فدائیان اسلام در سال ۱۳۲۴ احمد کسروی، تاریخ‌دان و منشی‌اش را با ضربات متعدد چاقو ترور کردند. سپس بازهٔ زمانی بین سال ۱۳۲۸ تا ۱۳۳۲ دو نخست‌وزیر عبدالحسین هژیر، حاجی‌علی رزم‌آرا را به قتل رساندند. آنان همچنین سوء قصدهای ناموفقی را به جان وزیر امور خارجه حسین فاطمی و حسین علاء ترتیب دادند. نواب صفوی و تعداد دیگری از اعضای این گروه پس از ترور ناموفق حسین علاء دستگیر و به اعدام و حبس محکوم شدند. برخی از اعضای سابق این گروه، پس از قتل حسنعلی منصور نخست‌وزیر دیگر کشور، نقش حمایتی ایفاء نمودند.
- ۲۸ دی: شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) [۳ جمادی‌الثانی ۱۱ قمری] (تعطیل) فاطمه بنت محمد (۶۱۵ م. در مکّه - ۶۳۲ م. در مدینه) دختر محمد و خدیجه، همسر علی بن ابی‌طالب امام نخست شیعه و خلیفه چهارم و مادر حسن ابن علی و حسین ابن علی امام دوم و سوم شیعه و یکی از پنج تن آل عبا است. او از شخصیت‌های بسیار محترم برای تمامی مسلمانان به‌ویژه شیعیان است. او نقش مهمی در رویداد مباهله داشت. برخلاف منابع مذهبی بسیاری که در مورد فاطمه وجود دارد، گزارش‌های خالص تاریخی زیادی در مورد زندگی او وجود ندارد. بیشتر گزارش‌ها تنها برگ‌هایی بی اهمیت از زندگی وی را پوشش می‌دهد. منابع اهل سنت بر روی شخصیت فاطمه، به عنوان بانویی پرهیزکار و با ایمان تأکید می‌کنند. این منابع به‌خصوص در مورد فاطمه به عنوان دختر پیامبر مسلمانان، زندگی زاهدانه او و شخصیت او به عنوان الگوی تقوا تأکید دارند. وی یکی از چهارده معصوم در نزد شیعیان دوازده‌امامی است. بروجردی، روحانی، شاهرودی و حسین خراسانی، روحانیان و مراجع شیعه، معتقدند که فاطمه در اثر صدمات و جراحات وارده که در حین "رویداد خانه فاطمه" اتفاق افتاد و منجر به شکستگی پهلو و سقط جنین وی گردید، به شهادت رسیده است. در عین حال این نویسندگان بر این نظرند که فاطمه بین ۷۵ تا ۹۵ روز پس از وفات محمد درگذشته‌است.
- ۲۹ دی: روز غزه [۱۳۸۷] هفتم دی ماه ۸۷ روز حمله اسرائیل به غزه و آغاز عملیات «سرب گداخته» علیه مقاومت بود. این رژیم باور داشت طی یک دوره کوتاه ۷ تا ۱۰ روزه می‌تواند جریان مقاومت را از بین ببرد یا آنکه آن را تا حد زیادی تضعیف کند به طوری‌که توانایی مخالفت با طرح‌های اسرائیلی، آمریکایی را نداشته باشد. اما پس ۲۲ روز در روز ۲۹ دی ماه، مجبور به عقب نشینی از نوار غزه شد.
جهت مشاهده لیست همه ی مناسبت ها و تشریح هر مناسبت و جستجوی یک مناسبت خاص، اینجا را ببینید.